Hypertensie

Hypertensie

Veel mensen lopen rond met een te hoge bloeddruk, ofwel “hypertensie”, zonder dat ze dit weten. Hypertensie verloopt namelijk lange tijd zonder klachten, maar kan op de lange termijn verstrekkende gevolgen hebben voor de gezondheid. Hypertensie geeft een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

Wat is bloeddruk?

Bloeddruk is de druk op de wanden van de bloedvaten. Het hart pompt bloed door de bloedvaten. Op het moment dat het hart samentrekt wordt er veel bloed door de slagaders geperst en wordt de druk op de vaatwanden hogen. Deze hoge druk wordt wel de bovendruk of systolische druk genoemd. Na het samentrekken ontspant het hart zich weer en neemt de druk op de vaatwanden af. De hoogte van de druk in rust wordt bepaald door de weerstand van de vaatwand en noemt men de onderdruk of diastolische druk. De ideale bloeddruk heeft een waarde van 120/80 (bovendruk/onderdruk) uitgedrukt in millimeteren kwik.

Wanneer is de bloeddruk te hoog?

Een bloeddruk van 160/95 of hoger is hypertensie of een hoge bloeddruk. Met name hoge onderdruk heeft consequenties voor de gezondheid. Nu schommelt uw bloeddruk nogal. ’s Ochtends is de bloeddruk meestal lager dan ’s avonds. Inspanning en emoties (opwinding, stress, blijdschap) kunnen uw bloeddruk tijdelijk verhogen. Dit is ongevaarlijk: alleen een constant verhoogde bloeddruk heeft consequenties voor de gezondheid.

Oorzaken van een hoge bloeddruk

Er bestaan twee soorten hoge bloeddruk:

• Essentiële hypertensie. Dit is de meest voorkomende vorm (95%) en de oorzaak is onbekend, maar erfelijke factoren zouden mee kunnen spelen.
• Secundaire hypertensie. Deze wordt veroorzaakt door een ziekte of afwijking, die vaak met de nieren te maken heeft. De nieren zijn namelijk verantwoordelijk voor de aanmaak van een hormoon dat de diameter van de bloedvaten regelt.

Daarnaast hebben verkeerde leefgewoonten een negatieve invloed op hypertensie, bijvoorbeeld:

• Roken
• Voeding met teveel zout en /of teveel vet
• Teveel alcohol
• Stress
• Overgewicht
• Te weinig lichaamsbeweging

Gevolgen van hypertensie

Doordat bij hypertensie lange tijd geen klachten voorkomen, onderschatten veel mensen de ernst van een verhoogde bloeddruk. De reactie is ‘’Ik heb er geen last van, dus waarom zou ik er dan iets aan doen ?’’.

Hypertensie richt echter wel schade aan in het lichaam en met name aan de bloedvaten. Hierdoor kunnen afwijkingen ontstaan in de hersenen, de nieren, de ogen en het hart. Het pompen tegen een (te) hoge bloeddruk is schadelijk voor de hartspier. Bovendien neemt de kans op een hartinfarct toe. Ook de kans op een herseninfarct of hersenbloeding wordt groter.

Door de hoge bloeddruk kunnen nieren en ogen beschadigd raken. Beschadigde nieren doen de bloeddruk verder stijgen en kunnen hun taak, het reinigen van het bloed van afvalstoffen, niet meer goed uitvoeren. Ook slechtziendheid kan een gevolg zijn van hoge bloeddruk, doordat de bloedvaten van het netvlies beschadigd raken.

Medicatie

Er zijn drie soorten medicijnen om hypertensie tegen te gaan: bètablokkers, vaatverwijders en plastabletten. Door te zorgen dat er per minuut minder bloed door het lichaam wordt gepompt, of de bloedvaten meer ruimte bevatten, of dat er minder vocht in de bloedvaten zit, wordt de bloeddruk lager.

Sommige van deze geneesmiddelen kunnen het prestatievermogen en het uithoudingsvermogen verminderen, waardoor de combinatie met (sportief) bewegen minder goed kan uitpakken. Het is raadzaam bij medicijngebruik altijd met uw behandelend arts te overleggen wat in uw geval de beste manier van lichaamsbeweging is.

Beweging?

Wanneer u zich inspant, zal uw bloeddruk oplopen. De mate waarin dit gebeurt hangt onder andere af van de intensiteit van de (sport) activiteit en de ingeschakelde spiergroepen. Uit onderzoeken blijkt dat training van mensen met hypertensie uiteindelijke de bloeddruk wel degelijk verlaagt. Dit is van groot belang voor uw gezondheid.

Wat kunt u zelf doen?

Probeer zoveel mogelijk de risicofactoren aan te pakken. Dus let op uw eetgewoonten, wees voorzichtig met vet, zout en zoethout (drop). Kijk uit met alcohol, houd u gewicht in de gaten, stop of minder het roken en probeer stress zo goed mogelijk onder controle te houden. Streef ernaar om iedere dam minimaal een half uur actief te zijn. Dat heeft als bijkomend voordeel dat het stress verlagend werkt en gunstig is voor uw gewicht.

Bewegingsadvies

Het is gebleken dat regelmatige duurtraining een gunstig effect heeft op de bloeddruk. Hierbij valt te denken aan sportief wandelen, fietsen, zwemmen, of fitness oefeningen met een matige intensiteit.

Bij ernstige hypertensie zijn de meer explosieve sporten af te raden, maar als u een hoge bloeddruk heeft die met medicijnen goed onder controle te houden is en waarbij geen complicaties optreden, dan kunt u zonder bezwaar sproten beoefenen als tennis, squash of hardlopen.

Doe altijd een hartslagmeter om tijdens het trainen, zodat u zelf uw hartslag goed in de gaten kan houden. Laat ook regelmatig uw bloeddruk controleren.

Oefeningen

Veel mensen vinden baat bij zowel inspanning- als ontspanningsoefeningen, bij te veel stress en om de bloeddruk te verlagen.

Ontspanningsoefening

Ga in een rustige kamer liggen. Span en ontspan systematisch de verschillende spiergroepen van uw lichaam, concentreer u steeds op een andere spiergroep tot dat u ze allemaal heeft gehad. U kunt beginnen en eindigen waar u wilt, bijvoorbeeld beginnen met het gezicht en de schedel en afzakken naar de nek, schouders, armen, buik, rug, billen,benen en tenen.